Avrupa’da ulaşım maliyetinin yüzde 25,1’ini akaryakıt oluştururken, Türkiye’de bu oran yüzde 48,2 civarında. Türkiye’nin ve bölgenin en büyük Digital Forwarder’ı Tırport’un 2023 üçüncü çeyrek verilerine göre; Türkiye’de karayolu taşımacılığı maliyetlerinin neredeyse yüzde 50’si akaryakıta gidiyor.
Avrupa ile karşılaştırıldığında 2 kat daha fazladır. Tırport Yönetim Kurulu Başkanı Dr., artan maliyetlere rağmen Türkiye’de navlun akaryakıt maliyetinin yüzde 50’ye yakın olmasının temel sebebine değindi. Akın Arslan, bunun nedeninin ise kamyon sahiplerinin hayatta kalabilmek için öncelikle fedakarlık yapması, kamyonlarının taksitlerini ödemesi ve evlerine ekmek götürmesi olduğunu söyledi.
Arslan, “Kamyon sahibi, kamyonun bakımı, sigortası ve şahsi ücreti için fedakarlık yapmaya çalışıyor. Navlunun yüzde 50’sinin motorin olduğu bir piyasada, işine odaklanmayanlar da oluyor. Canlı yükleme ve teslimat raporlamasına ulaşamayan ve alternatif maliyetleri hesaplayamayan filo ve sürücü performansı, yükleme-boşaltma noktalarında bekleme sorunuyla karşı karşıya kalıyor.” Kontrat lojistiğinde atıl kalma ve boşta kalma sürelerini doğrulayamayanların operasyonel kar elde etmesi teknik olarak mümkün değildir” dedi. Arslan, IRU (Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği) bilgilerine göre Avrupa’da atıl oran yüzde 23 iken Türkiye’de bu oranın yüzde 32 olduğunu belirtti. :
“Maaşlar düşük kalıyor”
“Tırport Insights 2023 üçüncü çeyrek verilerine göre; Uzun bir yolculukta bir kamyon yüklü olarak ortalama 460 kilometre yol kat ediyor ve yaklaşık 32 litre mazot yakıyor. Bir kamyonun uzun yolda ortalama gidiş-dönüş maliyeti 15 bin TL civarında. 15 bin TL’lik yükü taşıyan kamyon, dönüş yükünü almadan boş dönerse boşa gidiyor.
Yine IRU verilerine göre Avrupa’da Ekim 2022’de zirve yapan akaryakıt fiyatları, 2023’te yüzde 25’e kadar düşerken, Türkiye’de hem kur hem de ÖTV düzenlemeleriyle yükselişini sürdürdü. Bu durum ulaştırma sektörünü daha da zorlaştırmaktadır. Bir diğer konu ise Avrupa’da bir tır şoförü ortalama 2 bin 200-2 bin 500 euro civarında kazanırken, Türk tır şoförü 800 euro bile kazanamıyor” dedi.
